Özellikle pandemi dönemi ile beraber hayatımızın içinde önemli bir yer tutmaya başlayan e-ticaret olgusu, yeni girişimcilerin açtıkları çevrimiçi işletmelerle birlikte her geçen gün büyümekte. Hızlı ve düşük maliyetlerle kurulum ve vergi muafiyeti gibi avantajlarıyla, kendi işinin patronu olarak ticari faaliyet göstermek isteyen kişilerin ilk tercihi; şahıs şirketi kurmak.
1-2 iş günü içerisinde açılabilen ve gelire dayalı kademeli vergi sistemine tabi olan şahıs şirketleri, girişimcilere işlerini minimum riskle büyütme imkanı veriyor. Kendi işini yapmak için araştırmalara başlayan girişimci adaylarının arama motorlarında cevabını aradıkları ilk soru olan “Şahıs şirketi nasıl kurulur, şahıs şirketi kurmak için gerekli belgeler nelerdir?” gelin birlikte öğrenelim!
İçindekiler
Şahıs şirketi nedir?
Çoğunlukla tek bir kişi tarafından kurulsa da, birkaç ortaktan oluşan şahıs şirketleri de mevcuttur. Ortakların sorumluluklarının sınırsız olduğu şahıs şirketlerinde; gelir, gider ve borçlardan da ortaklar sorumlu tutulmaktadır. Tüm ortakların onayı alınmadan herhangi bir payı satmak veya devretmek mümkün değildir.
Şahış şirketinin avantajları nelerdir?
Girişimci adaylarını, şahıs şirketi kurmaya teşvik eden bazı avantajlar;
- Şahıs şirketi kuruluşunda, talep edilen evrak sayısının az olması sebebiyle süreç 1-2 iş gününde tamamlanır.
- Şahıs şirketi kurma maliyeti, limited veya anonim şirket türlerinin kuruluş maliyetlerine kıyasla daha düşüktür.
- Gelire dayalı kademeli vergi sistemine tabi olan şahıs şirketleri, yeni girişimcilere başlangıç aşamasında düşük oranlı gelir vergisi avantajı sağlamaktadır.
- Mali müşavir ve muhasebe hizmet ve kağıt bedelleri diğer şirket türlerine oranla daha düşüktür.
- Diğer şirket türlerinin aksine, şahıs şirketlerini kapatmak da tıpkı kurmak gibi basit ve hızlıdır. Şahıs şirketinizi 1-2 iş günü içinde kapatabilirsiniz.
Şahıs şirketi türleri nelerdir?
Ortaklar arasındaki ilişkileri ve sorumlulukları kanunlarca belirlenen üç farklı şahıs şirketi türü bulunmaktadır. Türk Ticaret Kanunu’na göre bunlar;
- Kolektif Şirket
- Komandit Şirket
- Adi Şirket ya da Adi Ortaklık
Şahıs şirketini diğer şirket türlerinden ayıran şeyler nelerdir?
Girişimci adaylarının aklına en çok takılan konulardan birisi de, şahıs şirketlerinin limited ve anonim şirketlerden farklılıklarıdır. Limited ve anonim şirketler, genel olarak sermaye şirketleri kategorisinde değerlendirilir.
Kuruluş maliyeti
Şahıs şirketi kurmanın maliyeti, limited ve anonim şirketlere kıyasla çok daha düşük seviyededir. Limited ve anonim şirketlerin aksine, şahıs şirketlerinin ticaret odalarına kayıt olma zorunluluğu yoktur.
Vergilendirme farkları
Şahıs şirketleri gelir vergisi öderken, limited şirketler kurumlar vergisi ödemekle yükümlüdür. Yıllık kazanca göre belirlenen gelir vergisi, şahıs şirketi sahipleri ve ortaklarına kazançları oranında vergi ödeme imkanı vermektedir. Kurumlar vergisi ise Cumhurbaşkanlığı tarafından düzenlenmektedir ve 2023 yılında %20 olarak belirlenmiştir.
Kuruluş aşamaları
Birbirinden tamamen ayrı kurulum aşamalarına sahip bu şirket türleri arasında, kuruluş sürecinin en kısa sürdüğü şirket tipi şahıs şirketidir. Limited şirket kurmak için, şirket ana sözleşmesi hazırlama ve ticaret odasına kayıt olma gibi uzun ve maliyetli kuruluş aşamalardan geçmeniz gerekirken, şahıs şirketini ise E-devlet üzerinden bile kurabilirsiniz.
Şirket sahiplerinin sorumlulukları
Şahıs şirketlerinde ortaklar, resmi kurum ve üçüncü şahıslara karşı borçlarda kendi mal varlıkları ile sorumludur. Limited şirketlerde ise sorumluluk, ortakların paylarına göre belirlenmektedir.
Sermaye
Herhangi bir sermaye bildirmeden kurabileceğiniz şahıs şirketlerinin aksine limited şirket kurmak için göstermeniz gereken sermaye en az 10 bin Türk Lirasıdır.
Tasfiye Süreci
Şahıs şirketinizi tıpkı açtığınız gibi, 1-2 iş günü içerisinde kapatabilirsiniz. Bunu yapmak için herhangi bir tasviye sürecine girmeniz gerekmez. Ancak limited şirketlerde ise durum tamamen farklıdır. 1 yıl civarı süren bu tasviye süreci zorunludur ve bu aşama başlamadan resmi kuruluşlara bu konu hakkında gerekli bilgilendirme yapılmalıdır.
Şahıs şirketi nasıl kurulur?
Şahıs şirketi kurmak için başvurmanız gereken yer, vergi dairesidir. Şahıs şirketi kurulumu için gerekli evrakları toplayarak vergi dairesine şahsen başvuruda bulunabilirsiniz. Ya da adınıza vekaletname düzenlenen bir muhasebeci veya mali müşavir de bu işlemi sizin yerinize yapabilir. Başvurunuzun ardından vergi dairesince görevlendirilen müfettişler belirttiğiniz adrese gelir ve denetim yapar. Herhangi bir sorunla karşılaşılmadığı takdirde, şirketinizin kurulumu birkaç gün içinde tamamlanır.
Şahıs şirketi kurmak için hangi belgeler gerekir?
Girişimci adaylarının, şahıs şirketi kurmak için vergi dairesine başvuruları sırasında teslim etmeleri gereken evraklar;
- Şirket sahibinin nüfus cüzdanı fotokopisi,
- 2 adet vesikalık fotoğraf,
- Noter onaylı imza beyannamesi,
- 2 adet ikametgâh belgesi,
- Kira kontratı ya da eğer dükkan size aitse tapu fotokopisi,
- İşletme üzerine kayıtlı bir araç olacaksa, aracın ruhsatı ve alış senedi,
- Eğer başvuru muhasebeci aracılığı ile yapılıyorsa vekaletname.
E-devlet üzerinden şahıs şirketi nasıl kurulur?
Vergi dairesine gitmeden, hatta evinizden dışarı adım bile atmadan şahıs şirketi kurabilirsiniz. E-devlet üzerinden şahıs şirketi kurmak için beş genel aşama mevcuttur. İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden, e-devlet şifreniz ile giriş yaparak başvuruda bulunabilirsiniz. Sisteme giriş yaptıktan sonra sol taraftaki menüden “İşlem Başlat” > “Mükellefiyet İşlemleri” > “İşe Başlama Bildirimi” seçeneğine tıklayıp aşağıdaki adımları uygulayarak başvurunuzu kolayca tamamlayabilirsiniz.
1. Adım
Faaliyet adresinizi, kayıt olacağınız vergi dairesini ve faaliyet kodunuzu (NACE) eksiksiz yazın. Şirketiniz için fiziksel bir adresiniz yoksa, ev adresinizi veya kiraladığınız sanal ofisin adresini girdikten sonra, ileri seçeneğine tıklayın.
2. Adım
“İş yeriniz kira mı?” ve “İşçi çalıştıracak mısınız?” seçeneklerini doldurup, stopaja tabi ödemeleriniz olacaksa dönemini girin. Daha sonrasında ileri seçeneğine tıklayarak devam edin.
3. Adım
“Basit Usul” veya “Gerçek Usul” seçeneklerinden vergilendirme usulünüzü seçerek, bir sonraki adıma devam edin.
4. Adım
İşe başlama tarihini yazarak ileri butonuna tıklayın. İşe başlama tarihinden itibaren 10 gün içerisinde işe başlama bildirimi yapılmalıdır. Gecikmeli yapılan bildirimler için Vergi Usul Kanunu’nun 352. maddesi gereğince birinci dereceden usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
5. Adım
E-tebligat bilgilendirme isteyip istemediğinizi seçin. Sonrasında cep telefonu numaranız ve mail adresinizi eksiksiz girin.
Şahıs şirketi kurmanın güncel maliyeti nedir?
“Şahıs şirketi nasıl kurulur?” sorusundan sonra girişimcileri düşündüren bir diğer konu da, bu şahıs şirketi kurma maliyetidir. Şahıs şirketi kurma sürecinde notere, bağlı olacağınız vergi dairesine ve muhasebecinize yapmanız gereken ödemeler bulunmaktadır. Bu rakamlar ortalama olarak;
- Notere şahıs imza beyannamesi için 100 TL,
- Muhasebecinizin adınıza işlem gerçekleştirebilmesi için notere 150 TL,
- Vergi dairesi sözleşme damga vergileri 50 TL,
- Mali müşavir iş yeri açılış ücreti ise 500-850 TL’dir.
Şirketinizin hacmi, bulunduğunuz şehir veya muhasebecinize yapacağınız ödemeler sonucu maliyetin değişebileceğini unutmayın.
Şahıs şirketi vergi türleri
Şahıs şirketleri kuruluşlarından itibaren 4 farklı vergiye tabidir. Bunlardan ilki, şirketin ticari faaliyetlerine yansıtılan Katma Değer Vergisi’dir. Katma değer vergisi, aylık olarak hesaplanır ve her ayın 26’sında ödenir. Ödeyeceğiniz miktar, sattığınız mal veya hizmetin KDV’si ile aldığınız mal veya hizmetin KDV’si arasındaki farktır. Şirketlerin bu ticari faaliyetleri ifa ederken imzaladıkları sözleşme ve anlaşmalar içinse damga vergisi ödenmektedir. Damga vergisi şubat, mayıs, ağustos ve kasım aylarında beyan edilir ve söz konusu ayların 17’sinde ödenir.
Gelir vergisi mükellefi olan şahıs şirketleri, her yıl 25 Mart’a kadar bir önceki yılın mali dökümünü yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan ederek tahakkuk ettirirler. Bu vergi, artan oranlı dilime göre hesaplanmaktadır. Yıllık gelir beyannamesinin ilk taksiti Mart ayı sonuna, ikincisi ise Temmuz ayı sonuna kadar ödenmelidir. Gelir vergisinin dönem içinde beyan edilmesine ise geçici vergi adı verilmektedir. Geçici vergi, gelir ve gider arasındaki fark üzerinden hesaplanır ve 3 aylık dönemlerde ödenir.
Şahıs şirketi vergi dilimleri
Şahıs şirketi sahibi kişiler, gelirlerine göre vergilendirilmektedir. %15’ten %40’a kadar değişkenlik gösteren vergi dilimleri;
- 70.000 TL’ye kadar olan gelirler %15,
- 150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL, fazlası ise %20 oranında,
- 370.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL, fazlası %27 (ücret gelirlerinde 550.000 TL’nin 150.000 TL’lik kısmı için 26.500 TL),
- 1.900.000 TL’nin 370.000 TL’si için 85.900 TL, fazlası %35 (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’nin 550.000 TL’lik kısmı için 134.500 TL),
- 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 621.400 TL, fazlası %40 (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’lik kısmı için 607.000 TL)
Şahıs şirketi giderleri nelerdir?
Şahıs şirketlerinin de, tüm işletmeler gibi sabit aylık giderleri bulunmaktadır. Bu giderler yapılan işe, varsa ofis veya dükkanın lokasyonu ve kirasına, faturalara vb. gibi gider kalemlerine göre değişiklikler göstermektedir. Ancak bazı sabit giderlere göz atmamız gerekirse, ortalama olarak;
- Muhasebe ücreti (bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir)
- KDV beyannamesi
- Her 3 ayda bir Muhtasar Beyannamesi
- Yıllık gelir vergisi beyannamesi gibi giderlerden bahsedebiliriz.
Bunların dışında iş yeri kirası, faturalar, kırtasiye harcamaları, yiyecek ve ulaşım gibi temel giderler söz konusu olabilmektedir.
Şahıs şirketi adres gösterme ve adres değişikliği
Şahıs şirketi kurmak isteyen kişiler;
- Kendilerine ait veya kiraladıkları bir iş yerini
- İkamet ettikleri evin bir bölümünü
- Veya sanal ofisleri adres olarak beyan edebilmektedir. Ancak adres olarak sanal ofis gösterecekseniz, vergi memurlarının yoklaması esnasında ofiste bulunmanız gerekmektedir.
Eğer kayıtlı adresinizi değiştirmek isterseniz ise;
- Bu değişikliğin yapılacağına dair kaşeli ve ıslak imzalı bir dilekçe,
- Yeni adresi ibraz edeceğiniz kaşeli ve ıslak imzalı bir dilekçe,
- Ve vergi levhası fotokopisi gibi evrakları hazırlayarak, şahıs şirketinizin adresini değiştirme başvurusunda bulunabilirsiniz.
Şahıs şirketi kurmak ile ilgili sıkça sorulan diğer sorular
Şahıs şirketi için ofis şart mı?
Şahıs şirketi kurmak için bir ofis zorunluluğu bulunmamaktadır. Yaşadığınız evin bir bölümünü veya bir sanal ofisi adresiniz olarak göstererek çalışabilirsiniz.
Şahıs şirketi ile ihracat yapılabilir mi?
Şahıs şirketi sahibi olarak ihracat yapabilirsiniz. Etsy, Amazon, eBay gibi çevrimiçi pazaryerlerinde mikro ihracat yapmak isteyen pek çok girişimci şahıs şirketi sahibidir.
Emekliler, devlet memurları veya sigortalı çalışanlar şahıs şirketi kurabilir mi?
Emekliler ve sigortalı çalışanların şahıs şirketi kurmaları önünde herhangi bir engel bulunmaz. Bu kişiler yukarıda bahsettiğimiz işlemleri tamamlayarak şahıs şirketi kurabilirler. Ancak devlet memurlarının, 657 sayılı Kanun’a tabi oldukları için memuriyetleri süresince tacir veya esnaf olabilmeleri söz konusu değildir. Devlet memurları her ne kadar şirket kuramasalar da, sermaye şirketlerine ortak olmalarına mani bir durum bulunmamaktadır.
Şahıs şirketleri pos alabilir mi?
İsteyen tüm şahıs şirketleri, kolaylıkla pos alabilmektedir. Pos almak isteyen girişimcilerin, çalıştıkları veya çalışacakları bankalardan ticari hesap açtırdıktan sonra pos cihazı başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Pos cihazının temini sonrası ödemeler ticari hesabınıza aktarılacaktır.
Şahıs şirketi kurarken birden fazla NACE kodu eklenebilir mi?
Şahıs şirketi kurarken, 5 adete kadar NACE kodu ekleyebilirsiniz.
Şahıs şirketleri devredilebilir mi?
Şahıs şirketleri tek bir kişi ya da az ortaklı yapılarla kurulmaktadır. Şahsi olarak kurulan şahıs şirketlerinin devri mümkün değildir. Ortaklı kurulan şahıs şirketlerinde ise, devredilecek olan pay diğer ortakların da onayı alınarak devredilebilmektedir.
“Şahıs şirketi nasıl kurulur, şahıs şirketleri hangi vergilerle mükelleftir, şahıs şirketi kurmak için nereye başvurulur, hangi belgeler gereklidir?” gibi sorulara yanıt aradığımız yazımızın sonuna geldik. Şahıs şirketi açarsanız hangi vergileri ne kadar ödeyeceğiniz, adres olarak nereleri gösterebileceğiniz gibi aklınızı kurcalayan soru işaretlerini birlikte ortadan kaldırdık. Artık siz de şahıs şirketinizi kurup, iyziShip ile e-ihracata başlayabilirsiniz!