E-ticaretin geldiği noktada, stok yönetimi ve takibi de oldukça özen gösterilmesi gereken bir konu halini almıştır. Dünyadaki çılgın talebi karşılamak üzere on binlerce ürünü yönetmek zorunda olan işletmelerin bulduğu çözüm ise oldukça parlak: SKU kodları.
Her bir ürünü benzersiz bir kimlikle tanımlamaya yarayan SKU, ya da diğer tabiriyle stok kodu nedir? İşletmeler, ürünleri için SKU kodları tayin ederken nelere dikkat etmelidir? Bu yazının sonuna geldiğinizde, stok kodlarıyla ilgili aklınızdaki pek çok sorunun cevabını bulmuş olacaksınız. iyziBlog’da bu hafta, stok kodlarını ele alacağız. Keyifli okumalar!
İçindekiler
SKU (Stok Kodu) Nedir?
SKU, İngilizce “Stock Keeping Unit” kelimelerinin kısaltmasıdır ve stok yönetimi için kullanılan bir terimdir. SKU’lar, bir ürünün belirli özelliklerini temsil eden benzersiz bir kodlama sistemidir. Bu özellikler ürünün markası, boyutu, renkleri, stok miktarı, fiyatı ve diğer ayırt edici özellikleri gibi çeşitli unsurları içerebilir.
Örneğin; bir giyim mağazası, aynı model ama farklı bedenlerdeki bir tişört için farklı SKU’lar oluşturabilir. Böylece, her bir bedenin stok sayısı ayrı ayrı takip edilebilir ve müşterilere daha doğru stok bilgisi sunulabilir.
SKU’lar Hangi Amaçlarla Kullanılır?
Bu kodlar; stok yönetimi sürecinde, her bir ürün için benzersiz bir tanımlayıcı olarak kullanılmaktadır. SKU’lar, stok yönetim sistemi veya perakende satış programı gibi yazılımlar tarafından otomatik olarak oluşturulabilir. Bu, hatalı stok sayımı ve ürünlerde yaşanacak kayıpların önlenmesine yardımcı olur.
SKU’lar ayrıca, lojistik süreçlerinde de kullanılır. Depolama ve sevkiyat işlemlerinde, ürünlerin doğru şekilde etiketlenmesi ve takip edilmesi çok önemlidir. Kullanılan stok kodları bu süreci hızlandırırken, aynı zamanda verimi de artıracaktır.
İşletmeler, SKU’ları aşağıdaki amaçlarla kullanabilir:
- Ürünleri benzersiz bir şekilde tanımlama: SKU’ların birincil vazifesi; her bir ürünü veya ürün varyasyonunu benzersiz bir şekilde tanımlamaktır. Bu sayede, farklı ürünler arasında yaşanacak karışıklıklar önlenir ve doğru ürünlerin doğru yerlere gönderilmesi sağlanır.
- Stok yönetimini kolaylaştırma: SKU’lar; stok yönetim süreçlerini daha etkili ve verimli hale getirir. Stok kodları ürünlerin girişi, depolanması, çıkışı ve transferi süreçlerinde kullanılarak stok hareketlerinin izlenmesini sağlar.
- Sipariş takibini ve sevkiyatı kolaylaştırma: Stok kodları; sipariş takibi süreçlerinde kullanılarak doğru ürünlerin doğru müşterilere gönderilmesini sağlar. SKU kodları, siparişlerin doğru ürünlerin seçilerek paketlenmesi ve sevkiyatının doğru adreslere yapılmasını kolaylaştırır.
- Lojistik süreçleri yönetme: SKU’lar; lojistik süreçlerde kullanılarak ürünlerin nakliye, depo transferi ve dağıtım süreçlerinin yönetimini kolaylaştırır. SKU kodları, doğru ürünlerin doğru yerlere taşınmasına yardımcı olur.
- Raporlama ve analiz yapma: SKU’lar; ürün bazında satış, stok seviyeleri, kâr marjları gibi verilerin izlenmesi, raporlanması ve analiz edilmesini sağlar. SKU kodları sayesinde işletmeler, ürün performansını değerlendirebilir ve satış stratejilerini bu verilere dayanarak inşa edebilir.
- Pazarlama ve kampanya yönetimi: SKU’lar; pazarlama ve kampanya yönetimi için de önem taşımaktadır. Özel SKU kodları, farklı kampanyalara veya promosyonlara özel ürünlerin, herhangi bir karmaşaya mahal vermeden takip edilmesi için kullanılabilir.
- Müşteri hizmetlerini iyileştirme: SKU’ların önem arz ettiği bir diğer konu da; müşteri hizmetleri. Doğru SKU kodları sayesinde iadeler, değişimler veya garanti süreçleri daha etkili bir şekilde yönetilebilir ve bu sayede müşterilere çok daha iyi bir alışveriş deneyimi sunulabilir.
SKU’lar; işletmelerin ürün yönetimini, stok takibini, lojistik süreçleri ve müşteri hizmetlerini daha etkili bir şekilde yönetmelerini sağlar ve operasyonel verimlilik, müşteri memnuniyeti ve kârlılık açısından avantajlar sağlar. Aynı zamanda stok kodları sayesinde işletmeler, ürün performansını ve satış verilerini daha iyi analiz ederek; stratejik kararlar alabilir ve pazarlama faaliyetlerini daha etkili bir şekilde yönetebilir.
SKU Kodları Neden Önemlidir? Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
Stok yönetimi süreçlerinde vazgeçilmez bir araç olan SKU’lar, işletmeler için çok önemli bir unsurdur. Peki, SKU kodlarını bu kadar önemli kılan özellikler nelerdir?
Gelin stok kodlarının önemine ve sağladığı bazı avantajlara göz atalım:
- Stok takibi ve yönetimini kolaylaştırır: SKU kodları; ürünlerin takibini kolaylaştırır ve stok seviyelerinin doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur. Böylece işletmeler, stoklarını optimize ederek stok fazlası ya da eksikliği gibi problemlerle karşılaşmadan, stok yönetimini daha etkili bir şekilde gerçekleştirebilir.
- Hızlı ve doğru raporlama: SKU’lar sayesinde işletmeler, daha hızlı ve doğru raporlama imkanına kavuşur. Ürün bazında, marka bazında, model bazında gibi farklı raporlamalar yaparak; satış verilerini daha iyi analiz edebilir ve karar alma süreçlerini geliştirebilir.
- Müşteri memnuniyetini artırır: Stok kodları, doğru ürünün doğru zamanda doğru yerde olmasını sağlayarak müşterinin alışveriş deneyimini olumlu yönde etkiler. Müşterilere yanlış ürün gönderimi ya da stokta olmayan ürünün sipariş edilmesi gibi problemlerle karşılaşma riski azalır, böylece müşteri memnuniyetinde artış yaşanır.
- E-ticaret ve lojistik süreçlerini hızlandırır: E-ticaret işletmeleri ve lojistik firmaları için SKU kodları; ürünlerin Etsy, Amazon, eBay gibi çevrimiçi pazaryerlerinde listelenmesi, stokların yönetilmesi, siparişlerin takip edilmesi ve kargolama süreçlerinin hızlandırılması gibi konularda büyük bir öneme sahiptir. SKU kodları, e-ticaret ve lojistik süreçlerini daha verimli ve etkili hale getirerek, işletmelerin rekabette avantaj elde etmelerini sağlar.
- Hataları minimize eder: SKU kodları, manuel hataları ve karışıklıkları minimize eder. Ürünlerin doğru SKU kodlarına atanması, hatalı ürün etiketlemeleri, yanlış ürün sevkiyatları ve stok karışıklıklarını önler. Bu, işletmelerin zaman ve kaynak kayıplarını azaltır, müşteri memnuniyetini artırır ve iş süreçlerini daha verimli hale getirir.
- Rekabetçi avantaj sağlar: SKU kodları, işletmelere rekabetçi bir avantaj sağlar. Eşsiz SKU kodları, ürünlerinizi rakiplerinizin ürünlerinden ayırt etmenizi sağlar. Aynı zamanda, stok yönetimi, raporlama ve analiz gibi avantajlar sayesinde işletmenizin daha verimli çalışmasına ve rekabetçi piyasada bir adım öne çıkmanıza yardımcı olur.
SKU’lar Nasıl Belirlenir?
Bir ürünü, sistematik bir biçimde kodlarla tanımlama ihtiyacı üzerine ortaya çıkan SKU kodları; doğru ve tutarlı bir şekilde belirlenmelidir. Stok kodu belirlemenin kesin ve tek bir yolu olmamakla beraber, yine de kodları belirlerken dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır.
İşte SKU kodlarınızı belirlerken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:
- Ürün özellikleri: Stok kodu, ürünün özelliklerini yansıtmalıdır. Ürünün markası, modeli, rengi, boyutu gibi özellikler SKU kodunda yer alabilir. Bu sayede, ürünler arasında kolayca ayrım yapılabilir ve stok takibi daha doğru bir şekilde yapılabilir.
- Eşsizlik: SKU kodları, her bir ürün için eşsiz olmalıdır. Aynı stok kodu, farklı ürünler arasında kullanılmamalıdır. Bu, stok takibinde karışıklığı ve hataları önleyecektir.
- Hiyerarşik yapı: Stok kodları, hiyerarşik bir yapı içinde belirlenebilir. Örneğin; kategori, alt kategori, marka, model gibi hiyerarşik kodlamalar kullanılabilir. Bu, ürünlerin kategorilere, markalara veya modellere göre gruplanmasını ve raporlanmasını kolaylaştırır.
- Kolay okunabilirlik: SKU kodları, kolay okunabilir ve anlaşılır olmalıdır. Karmaşık veya anlaşılmaz kodlar, hatalara ve karışıklıklara neden olabilir. Basit, anlaşılır ve okunabilir stok kodları kullanmak hataları minimize eder.
- İşletme hacminin gelecekte büyüme ihtimali: Stok kodlarını belirlerken, işletmenin gelecekteki büyüme ihtimallerini de dikkate almak önemlidir. İşletmenin büyümesi durumunda yeni ürünler veya kategoriler eklenirse, SKU kodlama yapısının genişletilebilir olması gerekmektedir. Bu yüzden satışını yaptığınız ürünlerin stok kodlarını belirlerken, işletmenizin planlamalarına uygun hareket etmeye özen göstermelisiniz.
- Uzunluk ve anlaşılırlık: SKU kodları, uzunluk ve anlaşılırlık açısından da dengeli bir yapıda olmalıdır. Çok uzun veya karmaşık kodlar, hatalara neden olabilir ve kullanımı zorlaştırabilir. Böyle durumlarla karşılaşmamak için, kısa ve anlaşılır SKU kodları tercih edilmelidir.
- Otomasyon ve entegrasyon: SKU kodlarının, işletmenin kullanmış olduğu diğer sistemlerle entegre olabilmesi ve otomasyon süreçlerinde kullanılabilmesi önemlidir. İşletme böylece stok takibi, lojistik yönetimi ve raporlama gibi süreçlerde sorun yaşamayacak ve verimi artacaktır.
- Ekip içi iletişim: SKU kodları, ekip içinde de aktif şekilde kullanılan bir dil haline gelmelidir. İşletmede çalışan ekip üyeleri, SKU kodlarını anlayabilir ve doğru bir şekilde kullanabilirse, yaşanması muhtemel hata ve karışıklıklar ortadan kalkacaktır.
- Tekrar kullanılabilirlik: Bir ürünün SKU kodu, farklı satış platformlarında veya farklı dönemlerde kullanılabilir olmalıdır. Özellikle, aynı ürünün farklı satış kanallarında (örneğin; online mağaza, fiziksel mağaza, pazaryerleri vb.) veya farklı depo ya da şubelerde kullanılacaksa, bu durum stok takibini ve yönetimini oldukça kolaylaştırabilir.
- Güncellenebilirlik: Ürünlerin özelliklerinde veya kategorilerinde değişiklik olduğunda, SKU kodlarının kolayca güncellenebilir durumda olması önemlidir. Örneğin,;bir ürünün modeli veya renkleri değiştiğinde, SKU kodu da ivedilikle güncellenmelidir. Bu sayede işletme, güncel ve doğru stok takibini kolaylıkla yapabilir.
- Kolay arama ve raporlama: SKU kodları, ürünleri kolayca arama ve raporlama konularında da kullanılmaktadır. Stok kodları; sistematik ve mantıklı bir yapıda olmaları durumunda, istenen ürünler hızlı bir şekilde bulunabilir ve raporlanabilir.
Stok kodu (SKU), lojistik ve stok yönetimi süreçlerinde önemli bir rol oynayan bir tanımlayıcıdır. Doğru ve tutarlı SKU kodlamaları, işletmelerin stok takibini kolaylaştırır, hataları minimize eder ve lojistik süreçlerini verimli hale getirir. SKU kodlarının doğru belirlenmesi için ürün özelliklerine, eşsizliğe, hiyerarşik yapıya, kolay okunabilirliğe, gelecekteki büyüme ihtimallerine, uzunluk ve karmaşıklığa, otomasyon ve entegrasyona, ekip içi iletişime, tekrar kullanılabilirliğe, güncellenebilirliğe, kolay arama ve raporlamaya ve değişmezliğe dikkat edilmelidir. Doğru ve bilinçli SKU kodlamaları, şüphesiz ki işletmelerin stok yönetimini ve lojistik süreçlerini daha hızlı ve verimli hale getirecektir.
