Uluslararası geçerliliği olan rakamlardan oluşmuş bir tarife sistemi olan GTİP, Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu’nun kısaltmasıdır. Eğer e-ticarete yeni başladıysanız ve GTİP nedir, GTİP sorgulama nasıl yapılır, ne işe yarar merak ediyorsanız, bu yazımız tam size göre!
İçindekiler
GTİP Nedir, Ne İşe Yarar?
GTİP; gönderilen ürün ile alakalı detaylı bilgileri, alıcı ülke gümrüğündeki sorumlulara bildirmeye yarayan bir numaradır. Dünya üzerinde ticari değer taşıyan tüm canlı-cansız ürünler için bir kimlik görevi gören GTİP numarası sayesinde, detaylı bilgiler ışığında sınıflandırılmış ürünler ile beraber yapılan ticaret şeffaflaşmaktadır.
Dünya üzerinde geçerli kabul edilen tüm tarife cetvelleri temellerini Armonize Sistem’den almaktadır. Resmi ve tam adı Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi olan bu ticari sınıflandırma sistemi, uluslararası ticarete konu olan tüm mallar için kullanılmaktadır. Armonize Sistem ile ilgili düzenlemeleri Dünya Gümrük Örgütü yapmaktadır. Türkiye’de ise bu konu, T.C. Ticaret Bakanlığı’nın yetki alanındadır.
Türk Gümrük Tarife Cetveli ise, ürünün türü ve özellikleri göz önünde bulundurularak sistematik bir şekilde numaralandırılıp, sınıflandırıldığı ve 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun’da yer alan gümrük vergisi oranlarının gösterildiği, Cumhurbaşkanlığınca kabul edilen cetveli ifade etmektedir.
GTİP kodunun ilk altı hanesi dünyanın her yerinde aynıdır. Bu ilk altı rakam Armonize Sistem Kodu olarak tanımlanır. Armonize sistemde 21 bölüm, 96 fasıl, 1241 pozisyon ve 5019 ayrı kategoride eşya bulunmaktadır. Armonize sistem, bu 5019 ayrı kategorideki eşyayı altı rakamlı bir kodlama ile sınıflandıran bir sistemdir. Yedi ve sekizinci rakamlar Avrupa Birliği üye ülkeleri tarafından kullanılır. Dokuz ve onuncu rakamlar, farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılmış pozisyonları gösterir. On bir ve on ikinci rakamlar ise sorgulama yapılan ve hakkında bilgi istenen ilgili ürünlerin GTİP kodunu göstermektedir.
GTİP numarasındaki rakamlar özetle;
- İlk 4 rakam malın pozisyon numarasını,
- İlk 6 rakam Dünya Gümrük Örgütü üyesi ülkelerce kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodunu,
- 7 ve 8. rakamlar AB ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodunu,
- 9 ve 10. rakamlar farklı vergi uygulamaları sebebiyle açılan pozisyonları gösteren kodları,
- 11 ve 12. Rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik kodlarını temsil etmektedir.
GTİP Kodunun Yanlış Beyan Edilmesi
Tarifenin sehven ya da kasten fark etmeksizin yanlış beyan edilmesi halinde, eksik vergi ödenmesi ve bu sebepten ötürü cezai yaptırımlar ile karşılaşılması söz konusu olabilir. Para cezasının yanında, tarife CE, TSE vb. denetimlere tabi olduğu halde, gerekli uygunluk alınmaması gibi durumlarda ürüne el konulabilir.
Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için GTİP kodları düzenli olarak kontrol edilmedilir.
GTİP Sorgulama Nasıl Yapılır?
GTİP numarası; ihraç edilecek ürünlerin kontrollerinin sağlanması, ödenecek gümrük ve nakliye vergilerinin tespit edilmesi, menşei kurallarının belirlenmesi gibi kritik konularda kullanıldığı için son derece büyük önem taşımaktadır. GTİP sorgulama ile bir ürünün sistematik kodunu öğrenebilirsiniz.
Kodunu öğrenmek istediğiniz bir ürünün ismini veya özelliklerini yazarak, ya da GTİP kodunu bilip özelliklerini bilmediğiniz bir ürünün kodunu yazarak yapacağınız aramayla ürün hakkında detaylı bilgileri görüntüleyebilirsiniz. T.C. Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere, pek çok sayfadan GTİP sorgulama işlemini yapabilirsiniz.
GTİP sorgulama yapabileceğiniz adreslerden bazıları;
https://www.gumruk.com.tr/gtip/
https://www.mevzuat.net/fayda/gtip-nedir-nasil-tespit-edilir.aspx
